www.ulow09b.fora.pl

Elżbieta Kaczyńska

Temat: Skutki II wojny światowej.

1. Realizacja tematu lekcji.

- Osłabienie długotrwałą wojną Wielkiej Brytanii i Francji doprowadziło do wzrostu znaczenia Stanów Zjednoczonych.
- Kolonie francuskie, angielskie i holenderskie zaczęły dążyć do odzyskania niepodległości.
- Austria podzielona została na 4 strefy okupacyjne. Wyłoniono nowy rząd i parlament pod nadzorem mocarstw, przywrócono konstytucję z 1920 roku. Pełną suwerenność odzyskała dopiero w 1955 roku.
- Sprawę traktatów pokojowych z sojusznikami III Rzeszy rozstrzygnęła paryska konferencja pokojowa 10 II 1947 roku, z udziałem 21 krajów koalicji antyhitlerowskiej i 5 państw pokonanych: Włoch, Bułgarii, Rumunii, Węgier i Finlandii. Pokonane kraje zobowiązały się do zapłacenia odszkodowań wojennych i ograniczenia sił zbrojnych. Węgry zwróciły Rumunii N Siedmiogród, a Czechosłowacji południowe skrawki Słowacji. Czechosłowacja przekazała ZSRR Ukrainę Zakarpacką. Bułgaria powróciła do granic przedwojennych, zatrzymując jedynie uzyskaną od Rumunii południową Dobrudże. W Besarabii i na Bukowinie przywrócono granice radziecko- rumuńską z VI 1940 roku. Finlandia odstąpiła ZSRR okręg górniczy Petsamo, część Karelii i zdemilitaryzowane Wyspy Alandzkie.
- Straty i zniszczenia wojenne:
Byłem asystentem doktora Mengele
Miklós Nyiszli, Oświęcim 2000
s. 203

Byłem asystentem doktora Mengele

Autor jest z pochodzenia węgierskim Żydem, który dostał się do Oświęcimia jednym z pierwszych transportów z Węgier. Jest lekarzem sądowym i znanym specjalistom od sekcji zwłok. Do Oświęcimia dostał się w maju 1944r. tam po selekcji na rampie rozładunkowej został wysłany do pracy przy I krematorium – jako człowiek od sekcji zwłok doktora Mengele. Był członkiem Sonderkommanda, którego czas liczył się w skali 4 miesięcy pracy przy krematorium – potem szło na śmierć, bo już się za dużo wiedziało. Do obozu dostała się również jego żona i córka, które potem zostaną wywiezione transportem do Niemiec i przeżyją wojnę (do transportu zgłosiły się z polecenia męża i ojca ponieważ wiedział, że blok w którym żyją ma być zlikwidowany – 50 tyś kobiet węgierskich.). Wrócą do domu w 5 miesięcy po zakończeniu wojny. Był członkiem 12 Sonderkommanda, które nie chcąc iść na śmierć wywołało w obozie bunt, w wyniku którego wysadzono 4 krematorium a 3 spalono.
Oprócz Mengele w obozie oprawcami byli Erich Muhsfeld – zabijał z pistoletu, dużo pił, aby o tym zapomnieć, pracował przy I krematorium oraz Otto Moll – który zabijał przy białym domku – gdzie paliły się rowy z ludźmi i potrafił z pistoletu przestrzelić ręce członka Sonderkommando z 50m. według autora był największym zbrodniarzem. Autor brał udział w marszu śmierci, który przez Pszczynę biegł do Wodzisławia Śląskiego a z stamtąd do obozu Mauthausen w Niemczech potem do obozu Melk nad Dunajem a potem do obozu w Ebensee. Tam został oswobodzony. Opisani wyżej zbrodniarze zostali ukarani – osądzeni i zabici, doktor Mengele uciekł do Argentyny gdzie w 1979r utonął w wyniku udaru serca. W obozie prowadził badania nad bliźniakami i karłami – to one były przedmiotem sekcji. Umierały jednocześnie zabijane przez doktora zastrzykiem fenolu w serce.
Rząd polski na obczyźnie

17 września 1939 r. władze RP przekroczyły granice Polski z Rumunią, a następnie miały przenieść się do Francji, aby kontynuować walkę zbrojną z okupantem. Niestety jego działalność na terenie Rumunii (neutralnej) spowodowała, że władze rumuńskie – pod naciskiem Francji władze internowały. W takiej sytuacji prezydent Ignacy Mościcki zdecydował się na wybór swojego następcy, którym miał zostać gen. Bolesław Wieniawa – Długoszowski – opór Francji, a ostatecznie został Władysław Raczkiewicz.(30 IX 1939 – 6 VI 1947) Nowym premierem i naczelnym wodzem został gen. Władysław Sikorski. (30 IX 1939 – 4 VII 1943)
27 wrzesień utworzenie Służby Zwycięstwu Polski
13 listopad przemianowanie SZP na Związek Walki Zbrojnej
1940
4 stycznia 1940 r. podpisano polsko – francuską konwencję wojskową, co pozwalało na tworzenie polskich oddziałów we Francji. W lutym b.r. utworzono Polityczny Komitet Porozumiewawczy, który miał doprowadzić do zjednolicenia ruchu politycznego na uchodźstwie (namiastka parlamentu z 4 stronnictwami: SL, SN, SP, PPS) 19 czerwca zdecydowano o przeniesieniu rządu polskiego do Londynu, co doprowadziło 5 sierpnia do podpisania polsko – brytyjskiej umowy wojskowej. Wzajemną pomoc i współpracę podpisano również z rządem Czechosłowacji 11 listopada 1940 r.
3 grudnia 1940 r. powołano Delegaturę Rządu na Kraj, której pierwszym delegatem został Cyryl Ratajski. (miała organizować państwo podziemne we współpracy z AK i przygotować objęcie władzy).
1941
3 – 4 lipca 1941 r. ZSRR odwiedził Władysław Sikorski prowadząc wstępne rozmowy na temat uwolnienia polskich jeńców. 30 lipca zawarto układ Sikorski – Majski co doprowadziło do nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy RP i ZSRR. 1 sierpnia podpisano umowę wojskową z decyzją utworzenia WP w ZSRR.
1942
14 lutego przekształcono ZWZ w AK.
18 marca zadecydowano o ewakuacji wojsk polskich z terenu ZSRR do Iranu.
5 sierpnia urząd Delegata Rządu na Kraj objął Jan Piekałkiewicz. (aresztowany 19 lutego 1943 r.).
9-30 sierpień ewakuacja wojsk polskich z ZSRR
1943
21 kwietnia Delegatem Rządu na Kraj zostaje Jan Stanisław Jankowski.(po III 1945 Stefan Korboński do VI 1945 r.)
25 kwietnia zerwanie stosunków dyplomatycznych pomiędzy RP i ZSRR (sprawa katyńska).
4 lipca 1943 r. wypadek Liberatora Al. – 523 po 16 sekundach, którym leciał gen. Władysław Sikorski. Giną wszyscy oprócz pilota. Premierem zostaje Stanisław Mikołajczyk – (14 VII 1943 – 24 XI 1944), a naczelnym wodzem gen. Kazimierz Sosnkowski – 7 lipiec.
1944
9 stycznia utworzenie Rady Jedności Narodowej (Kazimierz Pużak) parlament w okupowanej Polsce, która 15 marca wydaję deklarację programową „O co walczy naród polski”. Zastępowała Polityczny Komitet Porozumiewawczy - Krajową Reprezentację Polityczną.
Sierpień – Mikołajczyk w Moskwie mówi o pomocy dla Powstania Warszawskiego.
29 listopad ustąpienie Mikołajczyk z funkcji premiera umożliwiające powołanie rząd jedności narodowej. Nowym premierem zostaje Tomasz Arciszewski (24 XI 1944 – 5 VII 1945).
1945
27 marca aresztowanie 16 przywódców Państwa Podziemnego
28 czerwiec powstanie TRJN
Temat: Sytuacja narodu polskiego pod okupacją niemiecką i rosyjską.

1. Podział ziem Rzeczypospolitej Polskiej pod okupacją radziecką:
Ziemie, które znalazły się po stronie radzieckiej otrzymały nazwę: „Zachodniej Białorusi” i „Zachodniej Ukrainy”. Ludność zamieszkująca te ziemie została poddana brutalnej indoktrynacji zróżnicowanemu systemowi terroru:
- aresztowania i zsyłki,
- jeńcy wojenni przesyłani byli do obozów pracy. Oprócz zwykłych obozów utworzono trzy obozy specjalne w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Zgromadzono w nich około 4,5 tyś. Oficerów. Wszystkich wymordowano w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Ocalało jedynie 448 osób;
- deportacje w głąb ZSRR. W sumie wywieziono 1 min 200 tyś. Osób.
2. Organizacja ziem włączonych do Rzeszy.
Część ziem polskich po zakończeniu działań wojennych została wcielona do Rzeszy, z pozostałych utworzono Generalne Gubernatorstwo, na czele którego stanął gubernator Hans Frank.
Na terenach przyłączonych do Rzeszy wprowadzono tzw. Listę narodową (VOLKSLISTE), która miała na celu wykształcenie czystego rasowo społeczeństwa.
Założenia polityki okupanta niemieckiego wobec Polaków:
- masowe wysiedlenia Polaków z ziem wcielonych,
- likwidacja inteligencji polskiej,
- przymusowe roboty,
- powszechny terror,
Utworzono sieć obozów koncentracyjnych: Oświęcim Brzezinka (Auschwitz- Birkenau, Majdanek, Rogoźnica (Gross Rosen), Sztutowo (Stutthof), oraz obozy masowej zagłady w Bełżcu, Chełmie, Sobiborze i Treblince.
Ludność Zydowską skupiono w wyizolowanych dzielnicach zwanych gettami.

Temat: Polskie państwo podziemne.

1. We IX 1939r. W Krakowie powstała pierwsza organizacja konspiracyjna- Związek Orła Białego pod kierownictwem mjr Kazimierza Kierzkowskiego. Własne organizacje w podziemiu utworzył Związek Harcerstwa Polskiego i Związek Strzelecki.
2. 27. IX 1939r. Powołano Służbę Zwycięstwu Polski. Komendantem został: Michał Karasiewicz- Tokarzewski, szefem sztabu został płk Stefan Rowecki, komisarzem cywilnym Mieczysław Niedziałkowski. Podstawowy cel organizacji to nieprzejednana walka z okupantem i wyłonienie tymczasowych władz narodu pod okupacją niemiecką.
3. W XI 1939r. Gen. Sikorski rozwiązał SZP i na jej miejsce powołał nową organizację- Związek Walki Zbrojnej, który miał być wyłącznie wojskiem polskim w konspiracji. Pierwszym komendantem głównym został gen. Kazimierz Sosnkowski. Za najważniejsze zadanie nowej organizacji uznano wywiad na rzecz aliantów i akcje propagandowe.
4. 14 II 1942r. Na bazie ZWZ powstała Armia Krajowa. Komendantem został Stefan Rowecki ps. „GROT”. Naczelnym zadaniem AK było przygotowanie się do powstania ogólnonarodowego w momencie załamania się Niemiec i odtworzenie jednostek wojskowych. 30 VI 1943r. Komendant AK został aresztowany (wywieziono go do obozu w Sachsenhausen i zamordowano). Następcą został Tadeusz Komorowski „Bór”. Lata 1943- 44 to kształtowanie siły wojskowej AK- szkolenia, gromadzenie broni. Wiosną 1944r. Rozpoczęła się realizacja planu „BURZA”- przygotowanie się organizacyjne i zbrojne do przejmowania obszarów okupowanych przez Niemców i występowanie w roli gospodarza wobec wkraczającej Armii Czerwonej. Ostatnim komendantem AK był gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek”, który w I 1945r. Rozwiązał AK.
5. W celu sharmonizowania działań wojskowych z cywilnymi powstała Delegatura Rządu- konspiracyjne kierownictwo władzy cywilnej na kraj. Pierwszym delegatem został Cyryl Ratajski. Delegat reprezentował rząd polski na uchodźstwie i jednocześnie polskie państwo podziemne. Miał być łącznikiem między krajem i rządem. Następcą Ratajskiego został Jan Piekałkiewicz, który został aresztowany przez GESTAPO w 1943r. W V 1943r. Nowym delegatem został Jan Stanisław Jankowski- został aresztowany przez Rosjan, osądzony w „Procesie 16- tu” i zginął w więzieniu radzieckim. Ostatnim delegatem został Stefan Korboński.

1. Realizacja tematu lekcji.
W dniu 31 VII na posiedzeniu Komendy Głównej AK z udziałem Jana Stanisława Jankowskiego podjęto decyzje o wybuchu powstania 1 VIII o godzinie W- 17. Nacierające na Warszawę wojsko radzieckie oparte zostało na przedpolach stolicy. Natarcie Armii Czerwonej wstrzymano na okres 6 tygodni. Była to decyzja polityczna Stalina, który chciał , aby AK poniosła jak największe straty w ludziach.
1 VIII w walce wzięło udział ok. 22,9 tys. Powstańców. Niemcy, chociaż słabsi liczebnie, mieli przewagę dzięki licznym umocnionym punktom oporu.
UKŁAD SIŁ:
POWSTAŃCY NIEMCY
50 tys. Żołnierzy AK oraz drobne oddziały Armii Ludowej. 15 tys. Żołnierzy, po utworzeniu korpusu gen. E. Von dem Bacha (oddziały ss, kryminaliści Kamińskiego, RONA- formacja rosyjska u boku państw „osi”)- łącznie 50 tys. Ludzi.

WALKI POWSTAŃCZE:
- 1- 4 VIII działania ofensywne AK- opanowanie Śródmieścia, Powiśla, Czerniakowa, Woli, Żoliborza, południowego Mokotowa,
- 4 VIII przejście powstańców do aktywnej obrony,
- 11 VIII Niemcy opanowali Ochotę, Wolę i Muranów (masakra ludności cywilnej i rannych powstańców),
- 11 VIII- 2 IX krwawa bitwa o Stare Miasto (walki batalionów Zośka, Parasol, Radosław),
- 14 VIII rozkaz Komendanta Głównego AK gen. T. Bora- Komorowskiego o przyłączeniu się pozostałych oddziałów AK z Generalnej Guberni do powstania,
- 26 VIII w zbombardowanym budynku ginie cały sztab warszawskiej AL.,
- Po upadku Starówki Niemcy dokonują masowych morderstw na ludności, wysadzają także Zamek Królewski,
- 6 IX upadek Powiśla,
- próby sforsowania Wisły przez oddziały LWP (przyczółki zlikwidowane przez Niemców- najdłużej utrzymał się przyczółek czerniakowski),
- 24- 27 IX bitwa o Mokotów,
- 28- 30 IX walki o Żoliborz
- 2 X kapitulacja powstania.
Skutki powstania:
- straty powstańcze ocenia się na 16- 18 tys. Zabitych żołnierzy i ponad 150 tys. Osób cywilnych, Niemcy stracili 26 tys. Zabitych;
- masowe wysiedlenia ludności Warszawy do obozów przejściowych w Pruszkowie i do Oświęcimia,
- wywózki do obozów w Niemczech,
- 11 X, łamiąc warunki kapitulacji, Hitler wydał rozkaz całkowitego zniszczenia Warszawy- miasto miało być zrównane z ziemią. Przed zburzeniem miały być wywiezione do Rzeszy wszystkie surowce, maszyny, urządzenia, cenne przedmioty, a nawet odzież i rzeczy osobiste. Na gruzach Warszawy powstać miała twierdza niemiecka- Festung Warschau).

Wojna w Europie 1939- 41.
1. Wojna radziecko- fińska.
W X 1939r. Związek Radziecki zażądał od Finlandii odstąpienia terenów na Przesmyku Karelskim i Półwyspie Kolskim. W II 1940r. Wojska radzieckie zdobyły główną pozycję tzw. Linię Mannerheima. 12 III 1940r. obie walczące strony podpisały traktat pokojowy, na mocy którego Finlandia utraciła 10 % swego terytorium o dużym znaczeniu strategicznym wraz z miastem Wyborg.
2. Agresja niemiecka na Danię i Norwegię.
9 IV 1940r. Niemcy zajęli bez walki Danię i zaatakowali Norwegię. Najcięższe walki toczyły się o Oslo. 8 VI 1940r. Ostatnie oddziały sprzymierzonych opuściły Norwegię. Władzę w kraju obieli Niemcy, wspierani przez miejscowych faszystów- Quislinga. W działaniach pod Narwikiem wzięła udział Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich gen. Zygmunta Szyszko- Bohusza.
3. Atak na kraje Benelux-u i Francję.
W nocy z 9 na 10 maja 1940r. Wojska niemieckie zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg. W tym samym dniu zaatakowały też Francję. 10 VI po stronie Niemiec do wojny przystąpiły Włochy. 22 VI 1940r. Nowy premier Francji- Filip Petain podpisał zawieszenie broni z Niemcami. Francja została podzielona na dwie strefy: północną i południową (Kolaboracyjne Państwo Francuskie ze stolicą w Vichy.
4. Bitwa o Wielką Brytanię.
Operacja „Lew Morski” rozpoczęła się 8 VIII 1940r. I trwała 3 miesiące. Wśród 42 dywizjonów myśliwskich, broniących Anglii, były 2 polskie- 302 i 303.
5. „Pakt trzech”
27 IX 1940r. Niemcy, Włochy i Japonia podpisały pakt trzech rozgraniczający strefy wpływów i interesów.
Wojna na Bałkanach.
1. Wzrost wpływów niemieckich na Bałkanach spowodował przystąpienie w XI 1940r. Do „paktu trzech” Węgier i Rumunii.
2. 28 X 1940r. Włochy zaatakowały Grecję. Zdobycie Grecji miało umocnić pozycję Mussoliniego w obozie państw „osi”.
3. 1 III 1941r. Do „paktu trzech przystąpiła Bułgaria.
4. 5 IV 1941r. Jugosławia zawarła układ o przyjaźni z ZSRR.
5. 6 IV 1941r. Połączone siły niemiecko- włoskie zaatakowały Jugosławię i Grecję. 23 IV 1941r. Armia grecka skapitulowała. Grecja została podzielona na dwie strefy okupacyjne: niemiecką i włoską, otrzymała także marionetkowy rząd całkowicie uzależniony od władz okupacyjnych.
6. Terytorium Jugosławii zostało częściowo okupowane przez: Niemcy, Włochy, Węgry i Bułgarię. Na terytorium Chorwacji, Bośni i Hercegowiny utworzono Niezależne Państwo Chorwackie. W Serbii utworzono rząd marionetkowy, Czarnogóra stała się protektoratem włoskim.
Wojna w Afryce.
13 IX 1940r. Wojska włoskie zaatakowały Egipt. Celem było opanowanie ważnego rejonu Kanału Sueskiego i dotarcie do roponośnych pól Bliskiego Wschodu.
Na początku I 1941r. Inicjatywę strategiczną przejęli Anglicy, zdobywając 2 twierdze- BARDIĘ I TOBRUK.
W III 1941r. Na front afrykański przybyły oddziały niemieckie- AFRIKA KORPS, dowodzone przez gen Erwina Rommla.
W IV 1941r. Wojska osi zamykają pierścień wokół Tobruku, broniącego między innymi przez Polaków (Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich gen Stanisława Kopańskiego).
Od V do XI 1941r. Działania wojenne zamierają. W V 1942r. Wojska niemiecko- włoskie zdobywają TOBRUK. 23 X 1942r. Dochodzi do decydującej bitwy pod EL- Alamein, którą wygrali Anglicy.
8 XI 1942r. Wylądowały w Algierii i Maroku wojska anglo- amerykańskie pod dowództwem Dwighta Eisenhowera.
12 V 1943r. Licząca ćwierć miliona armia niemiecko- włoska kapituluje w pobliżu przylądka BON. Afryka Północna zostaje oswobodzona spod panowania państw osi.
Wojna radziecko- niemiecka. „Barbarossa”
22 VI 1941r wojska niemieckie wsparte sojusznikami (Rumunia i Węgry) napadły na ZSRR. Cztery dni później rozpoczęły działania wojska fińskie. W ciągu paru dni siły niemieckie opanowały Litwę i Łotwę. 29 VIII 1941r. Niemcy i Finowie zamknęli pierścień wokół Lenigradu. Blokada tego miasta trwała 900 dni.
2 X rozpoczęła się bitwa o Moskwę. W niektórych odcinkach front przebiegał w odległości 25- 40 km od stolicy. W grudniu 1941r. Ruszyło przeciwnatarcie radzieckie, które odrzuciło wojska hitlerowskie o 250 km na zachód.
Hitler zmienił teraz plany strategiczne. Postanowił zniszczyć najważniejsze centra gospodarcze Rosji (Zagłębie Donieckie) i opanować zakaukaskie pola naftowe.
12 VII 1942r. Powstał front stalingradzki. W I 1943r. Niemcy zostają wyparci ze Stalingradu (po 200 dniach walki). Był to punkt zwrotny w walkach.
12 VII 1943r. Doszło do największej bitwy pancernej II wojny światowej- na Łuku Kurskim. Sukces radziecki dał początek ofensywie na całym froncie. Państwa „osi” bezpowrotnie straciły inicjatywę strategiczną.
Wojna na Dalekim Wschodzie.
Klęska Francji i Holandii w Europie w 1940r. Stworzyła Japonii szansę na stosunkowo łatwe opanowanie kolonii tych państw w Azji.
W VII 1941r. Japończycy zajęli Indochiny francuskie.
7 XII 1941r. Japończycy zaatakowali Pearl Harbor na Hawajach. Tego samego dnia samoloty japońskie zaatakowały lotniska na Filipinach, gdzie walki trwały aż do 5 V 1942r. W rękach Japończyków w krótkim czasie znalazł się: Hongkong, Indie Holenderskie, Malaje z singapurem, Syjam oraz Birma.
W V 1942r. Bitwa na Morzu Koralowym przekreśliła japońskie nadzieje na opanowanie Australii. Inicjatywa strategiczna przeszła w ręce sprzymierzonych.
Stoczona 7 VI 1942r. Bitwa o Midway zahamowała dalsze podboje Japonii na Oceanie Spokojnym.
29 I 1944r. Wojska Amerykańskie zaatakowały wyspy Marshalla. Amerykanie w trakcie tych działań przyjęli strategię gen. Douglasa Mac Arthura- „taktykę żabich skoków” Amerykanie mieli zajmować tylko najważniejsze z punktu widzenia strategicznego wyspy i bazy wojskowe na Pacyfiku.
Przełomowym momentem wojny było zdobycie 10 VIII 1944r. Wyspy Guam w Mikronezji. Od tej pory bombowce amerykańskie systematycznie bombardowały Tokio i inne główne ośrodki przemysłowe.
6 VIII 1945r. Bombowiec amerykański zrzucił bombę atomową na Hiroszimę, a 9 VIII drugą na Nagasaki..
14 VIII 1945r. Cesarz Hirohito przyjmuje warunki kapitulacji.
2 IX 1945r. Kapitulacja Japonii.
Dzieje sprawy Katynia
Jerzy Łojek, Białystok 1989
Wyd. Versus s. 88.

Dzieje sprawy Katynia – mordu na oficerach z Kozielska

Podczas pierwszych 16 dni września ambasador niemiecki w Moskwie usilnie zabiegał, aby ZSRR wykonał postanowienia aktu z 33 sierpnia 1939 r. i zaatakował Polskę od wschodu. ZSRR wszedł na ziemie polskie z 16/17 września o 3 w nocy.
Marszałek Rydz – Śmigły w tym dniu o 16.00 wydał zgubną dyrektywę o niestawieniu oporu Armii Czerwonej. Do walki w tym czasie Polska mogła wystawić – przeciwko ZSRR 300 tyś żołnierzy, którzy byli świetnie uzbrojeni. W ręce ZSRR wpadło 900 dział, milion pocisków artyleryjskich, 10 tyś karabinów maszynowych, 300 tyś karabinów piechoty, 150 milionów pocisków karabinowych. Generałowie i oficerowie, którzy chcieli nawiązać łączność i porozumienie z Armią Czerwoną niemal w 100 % zginęli.
Trafili do Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska.
Do niewoli ZSRR we wrześniu 1939 r dostało się 230 670 polskich żołnierzy. Potem doszła ta liczba do stanu 250 tyś. z tego 46 tyś zwolniono, 180 tyś deportowano w głąb ZSRR. Polskich oficerów w liczbie 10 tyś rozlokowano w październiku w 138 obozach, które w listopadzie zastąpiły 3 duże ośrodki.
Kozielsk leży 250 km od Smoleńska. W obozie było 5 tyś polskich oficerów, jednak w czasie likwidacji – kwiecień 1940 r. już tylko 4500. była jedna kobieta – pilot Janina Lewandowska, córka gen. Józefa Dowbór – Muśnickiego, jej zwłoki również znaleziono w Katyniu. Oprócz nich było 20 profesorów, 300 lekarzy, 100 literatów, kilkuset nauczycieli, prawników, itp.
Starobielsk – obóz na Ukrainie – 20 profesorów, 400 lekarzy, 100 nauczycieli, kilkuset prawników, 600 lotników. W sumie 3920.
Ostaszków - 400 oficerów, wszyscy żołnierze KOP, żandarmeria wojskowa, wojskowa służba sądownicza, kilkadziesiąt księży, kilka tysięcy policjantów, w sumie 6500.
W sumie obozy liczyły 14 500 – 14 800 jeńców. Z tego 2/3 to byli oficerowie – 8400, a reszta to polska inteligencja. Z całej tej liczby ocalało zaledwie 449 osób.
Od listopada 1939 r w obozach zaczęły pracę komisje śledcze NKWD, zaczęły się przesłuchania. Na czele ekipy śledczej w Kozielsku stał niejaki Zarubin – oficer NKWD.
Mordowanie polskich jeńców zaczęło się od końca grudnia 1939 r. w Wigilie Bożego Narodzenia wywieziono ze wszystkich 3 obozów wszystkich kapelanów wszystkich wyznań. Było to 200 osób, wymordowani zostali w nieznanym miejscu.
Z Kozielska pierwszy transport odszedł 3 IV, z Ostaszkowa – 4 IV, ze Starobielska – 5 IV, ostatnie z Kozielska i Starobielska – 12 V, z Ostaszkowa 16 V.
Ciekawy jest fakt, że przed odjazdem dokonywano masowych szczepień przeciwko tyfusowi i cholerze.
Uratowani to z Kozielska – 245 jeńców, ze Starobielska – 79, z Ostaszkowa 124 = 448, + ocalały w samym Katyniu. Ocaleli przebywali w Griazowcu, aż do wybuchu wojny niemiecko – radzieckiej. Część z nich poszła na współpracę z ZSRR – Berling.
Jak pisze łojek mało jest prawdopodobne, aby jeńcy polscy, których jeszcze nie odnaleziono, zostali zatopieni na Morzu Białym lub Oceanie Lodowatym.
3 XII 1941 r. Sikorski i Anders u Stalina poruszyli sprawę zaginionych polskich oficerów. Stalin powiedział, że nie ma ich, że uciekli prawdopodobnie do Mandżurii.
Jedynym człowiekiem, który ocalał był prof. Stanisław Swianiewicz.
Lasy pod Katyniem przed wojna należały do dwóch polskich rodzin arystokratycznych – Lednickich i Koźlińskich. Potem miała tam siedzibę ekipa NKWD.
Na czele ekipy ekshumacyjnej stał niemiecki prof. Gerhard Buhtz, zginie od bomby w 1944 r. pracę rozpoczął w pierwszych dniach kwietnia. Badał masowych 8 grobów polskich, na terenie „Kosogór”.
10 IV z Warszawy i Krakowa do Katynia ruszyły polskie ekipy. Wiarygodność. 13 IV o zbrodni podało radio Berlin. 15 IV poszła odpowiedź z <Moskwy - ,że są to polscy jeńcy, którzy wpadli podczas robót ziemnych w okolicach Smoleńska w ręce niemieckie i zostali od razu zamordowani.
Polacy 15 IV postanowili zwrócić się o zbadanie sprawy Czerwony Krzyż, ale decyzja poszła 17 IV, w tym samym dniu zrobili to Niemcy. 20 IV poprosiliśmy ZSRR o zajęcie stanowiska w tej sprawie, 21 IV ZSRR oskarżył Polaków o współpracę z Niemcami.
26 IV zerwano stosunki z rządem polskim na emigracji motywując to współpracą
z Niemcami
27 IV Polski Czerwony Krzyż wysłał do Katynia dr. Med. Mariana Wodzińskiego – członka ZWZ i AK – pracowano w Katyniu 5 tygodni od 29 IV do 3 czerwca. 7 czerwca zamknięto ostatnie groby. Ustalono, że mordowano niemiecką amunicją firmy Genschow, eksportowaną na przestrzeni lat 20 i 30 do polski, ZSRR i innych krajów. Zbadano 982 trupy, które były ułożone w 10 – 12 warstwach. Stwierdzono, zwłoki leżą już tu 3 lata. Byli tu więźniowie Kozielska.
Z grobów katyńskich wydobyto łącznie 4143 zwłoki, nie wydobyto z powodu ofensywy zaledwie 200 zwłok, każdy dostał numerek metalowy i został pochowany. Mordy miała rzekomo przeprowadzić NKWD z Mińska.
30 IV 1943 r Waszyngton dostał całą dokumentację sprawy Katyńskiej , postanowiono ukryć raporty, i oficjalnie przyjąć wersję radziecką. To samo zrobiła Wielka Brytania. Winę za to należy obarczyć Rooswelta.
W XII 1943 r teren Katynia znowu znalazł się w rękach ZSRR, który przyprowadził własną komisję. Było tam 8 obywateli – przewodził N.N. Burdenko. Pracowali od 16 – 23 I 1944 r. stwierdzili, że spoczywa tam 11 tyś polskich oficerów. Datę zbrodni określili najpierw na sierpień 1941 r., a potem na IX – XII 1941 r.
Niemcy dokumenty znalezione w Katyniu – w ubraniach wywieźli do Krakowa, a potem w 14 skrzyniach na teren Niemiec. Znalazły się one niedaleko Drezna w miasteczku Radebeul – tam podobno uległy spaleniu.
Po wojnie Anglia i USA zabiegały o uciszenie sprawy Katynia, sprawa pojawiła się dopiero po zaognieniu stosunków z ZSRR – wojna w Korei, wtedy 18 IX 1951 r senat USA powołał komisję do wyjaśnienia sprawy Katynia.
W Polsce również milczano, sprawę zbadania sprawy zlecono prawnikowi krakowskiemu Romanowi Martiniemu, który w czasie badania stwierdził, ze zbrodnią nie da się obarczyć Niemców, wyniki pracy przekazał władzy we Warszawie. Po powrocie do Krakowa 28 III 1946 r został zamordowany w swoim mieszkaniu, przez 17 – l, dziewczynę i 19 – l chłopaka. Mówiono, że to mord rabunkowy, ale z mieszkania zginęły dokumenty dotyczące Katynia.
Prawdopodobnie w 1961 r Nikita Chruszczow zwrócił się do Gomułki z propozycją ujawnienia Katynia, Gomułka odmówił tłumacząc się lękiem o nastroje wśród społeczeństwa – bał się zamieszek.
LUDNOŚĆ POLSKA REPRESJONOWANA PRZEZ WŁADZE SOWIECKIE W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ.

Ludność polska była represjonowana w kilku okresach . Pierwszy obejmuje lata od IX 1939r. do wybuchu wojny niemiecko- sowieckiej w 1941r. Zaczął się od krwawych represji , już po wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium Polski . Do VI 1941r były 4 deportacje , ostatnia miała miejsce od V-VI 1941r. W tych latach do ZSRR według danych deportowano około 1,7 miliona ludzi polskiego pochodzenia .
Podczas pierwszej deportacji kierowano ludzi do północnych rejonów Rosji europejskiej , podczas 2 do Rosji azjatyckiej , podczas trzeciej do północnych rejonów ZSRR. Polaków dzielono na trzy grupy : skazanych z wyrokami osadzano w łagrach , przesiedleńców kierowano na tereny słabo zaludnione , wolnych pozostawiano na terenach wolnych , mogli robić co im się podoba – nie zmuszano ich do pracy .
Drugi okres w dziejach polskiej ludności rozpoczyna się po układzie Sikorski – Majski i trwa do połowy 1944r.
Ten okres rozpoczyna amnestia i zwolnienia wojskowych , lecz w latach 1941-44 nie wszystkich zwolniono i nie wszystkim dano paszporty . Potem nawet niektórym odebrano dokumenty amnestyjne i skierowano znów na północ . dalszymi represjami objęto osoby pracujące w polskich ambasadach i tzw. mężów zaufania .
Trzeci okres represji obejmuje okres od rozpoczęcia akcji „Burza” i trwa o zakończenia wojny . Represje te objęły żołnierzy AK , których wywożono na wschód . [ liczbę ich szacuje się od kilku do dziesiątków tysięcy ] .
W tych grupach wywiezionych na wschód znalazła się również liczba około 10 tyś śląskich górników .

KONIEC.
Przypomnienie postanowień Wielkiej Trójki w sprawie Niemiec na konferencji w Poczdamie.

POCZDAM
17 VII- 2 VIII 1945r.
USA: Harry Truman,
ZSRR: Józef Stalin,
Anglia: Clement Attlee
- ROZWINIĘTO I POTWIERDZONO USTALENIA KONFERENCJI W JAŁCIE.
- Niemcy miały być okupowane przez 4 państwa (Francję, Anglię, ZSRR i USA),
- TZW. 4* D w sprawie Niemiec
- demilitaryzacja- całkowita likwidacja przemysłu zbrojeniowego,
- denazyfikacja- ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich,
- demokratyzacja- zniszczenie ustawodawstwa narodowosocjalistycznego,
- dekartelizacja- likwidacja porozumień monopolistycznych przemysłu niemieckiego, odpowiedzialnego za rozwój machiny III RZESZY,
- na terenach okupowanych Niemiec władze sprawować mieli naczelni dowodcy sił zbrojnych- jako członkowie Rady Kontroli,
- Przyznano ZSRR Kaliningrad z Północną częścią Prus Wschodnich,
- każde państwo miało otrzymać odszkodowania wojenne na terenie własnej strefy (Polska od ZSRR),
- ZSRR miał otrzymać ze stref zachodnich 15 % skonfiskowanego majątku niemieckiego w zamian za żywność, węgiel i inne surowce, a dalsze 10 % bezpłatnie.

TEMAT: Powstanie dwóch państw niemieckich.

1. Realizacja tematu lekcji.

A. Okupacja Niemiec.
5 VI 1945 roku , dowódcy wojsk wielkiej koalicji proklamowali objęcie najwyższej władzy w Niemczech. W skład utworzonej Sojuszniczej Rady kontroli wchodzili głównodowodzący czterech armii. Na 4 sektory podzielono Berlin. Każda strefa podzielona została na kilka organizmów politycznych, tzw. Krajów, mających własne parlamenty i rządy. Sojusznicza Rada Kontroli wydała ustawy regulujące różne dziedziny życia okupowanych Niemiec jako całości. Jednakże państwa okupacyjne zachowały pełną swobodę działania w swoich strefach.

B. Proces Norymberski.
8 VIII 1945r. Cztery mocarstwa okupacyjne i 19 innych państw sprzymierzonych zawarło w Londynie układ powołujący do życia Międzynarodowy Trybunał Wojskowy, który miał sądzić winnych popełnienia zbrodni wojennych, a także nieznanych dotąd prawu karnemu zbrodni przeciwko pokojowi i zbrodni przeciwko ludzkości.
Proces głównych zbrodniarzy rozpoczął się w Norymberdze 20 XI 1945r. Spośród 22 oskarżonych 12 skazanych zostało na karę śmierci, 7 na kary wieloletniego więzienia, a 3 uniewinniono. Wśród skazanych na karę śmierci byli:
- szef kancelarii NSDAP Martin Bormann (zaocznie),
- marszałek Rzeszy Hermann Gőring (popełnił samobójstwo w więzieniu);
- generalny gubernator Hans Frank,
- minister spraw zagranicznych Joachim Ribbentrop,
- generałowie: Alfred Jodl, Wilhelm Keitel.
Trybunał uznał za organizacje przestępcze: gestapo, Służbę Bezpieczeństwa (SD), Drużyny Ochronne (SS) oraz tzw. Korpus politycznych przywódców NSDAP.
W latach 1946- 49 prowadzone były też liczne procesy przed trybunałami w poszczególnych strefach okupacyjnych.
Obok alianckich trybunałów karnych działały w Niemczech trybunały denazyfikacyjne, których zadaniem było określenie stopnia odpowiedzialności obywateli III Rzeszy za zbrodnie hitleryzmu. Przed trybunałami denazyfikacyjnymi stanęło około 6 mln obywateli III Rzeszy.

C Polityka mocarstw zachodnich w Niemczech.
1 I 1947 roku z połączenia amerykańskiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej powstała tzw. BIZONIA- „Dwustrefa”. W III 1948 roku zawiesiła swą działalność Sojusznicza Rada Kontroli.
I kryzys berliński:
W VI 1948 roku w strefach zachodnich i zachodnich sektora berlińskiego wprowadzono nową marką. Dla zabezpieczenia gospodarki swojej strefy Związek Radziecki wprowadził blokadę Berlina Zachodniego (ZSRR miał nadzieje, że zmusi mocarstwa zachodnie do wycofania się z Berlina. W odpowiedzi na blokadę alianci uruchomili „mosty powietrzne”. Listopadowa fala demonstracji antyradzieckich stała się przyczyną zamknięcia granicy między sektorami. ZSRR odstąpił od blokady w 1949r. Równocześnie Francja wyraziła zgodę na utworzenie „TRIZONII”.

D. Polityka ZSRR wobec Niemiec.
Polityka radziecka zmierzała do utworzenia jednolitego, rządzonego przez komunistów i socjaldemokratów państwa niemieckiego, prowadzącego politykę zgodną z interesami ZSRR.

E. Powstanie RFN.
1 VII 1948r. Gubernatorzy 3 stref zachodnich wręczyli Nimcom tzw. Dokumenty Frankfurckie- upoważniające do zwołania Zgromadzenia Konstytucyjnego. 8 V 1949r. Uchwalono Ustawę Zasadniczą RFN. Stolicą nowego państwa zostało prowincjonalne miasto BONN. We IX 1949r. Prezydentem został prof. THEODOR HEUSS, a kanclerzem Konrad Adenauer. 21 IX 1949r. Nowo utworzone władze proklamowały utworzenie RFN. Dopiero w 1950 roku na konferencji w Nowym Jorku przyznano RFN prawo prowadzenia własnej polityki zagranicznej.

F. Powstanie NRD.
W odpowiedzi na proklamowanie RFN, 7 X 1949r. Prokomunistyczna lewica niemiecka ogłosiła powstanie NRD. Pierwszym prezydentem został WILHELM PIECK, premierem OTTO GROTEWOHL.
Temat: Kampania wrześniowa. „Fall Weiss”

1. Doktryny wojenne Polski i Niemiec.
- polski plan „Z”- ZACHÓD przewidywał obronę kordonową (liniową)wzdłuż całej granicy polsko- niemieckiej, następnie działania opóźniające aż do momentu ofensywy sojuszników zachodnich;
- niemiecki plan bitwy błyskawicznej „blitzkrieg” zakładał oskrzydlenie i unicestwienie głównych sił polskich.
2. Porównanie sił:
żołnierze czołgi samoloty działa
Polacy
Niemcy
Sowieci 1,0 mln
1,8 mln
0,7 mln 600
2900
4000 380
4000
1000 5 tys.
26 tys.
25 tys.

3. Ugrupowanie armii do działań wojennych:
Polacy:
- Samodzielna Grupa Operacyjna „Narew”- gen. Czesław Młot- Fijałkowski,
- Armia „Modlin”- gen. Emil Krukowicz- Przedrzymirski,
- Armia „Pomorze”- gen. Władysław Bortnowski,
- Armia „Poznań”- gen. Tadeusz Kutrzeba,
- Armia „Łódź”- gen. Juliusz Rómmel,
- Armia „Kraków”- gen. Antoni Szyling,
- Armia „Karpaty”- gen. Kazimierz Fabrycy,
- Armia „Prusy”- gen. Stefan Dąb- Biernacki,
- Morska Obrona Wybrzeża- kontradmirał Józef Unrug
NACZELNY WÓDZ- marszałek EDWARD RYDZ- ŚMIGŁY.
Niemcy:
- Armia „Północ”- gen. Fedor von Bock
- Armia „Południe”- gen. Gerd von Rundstedt
NACZELNY DOWÓDCA- gen. Walther von Brauchitch

KAMPANIA WRZEŚNIOWA:
I faza- bitwa graniczna 1- 6 IX
II faza- utrzymanie głównej linii obrony 7- 17 IX
III faza- walka rozczłonkowanych sił i poszczególnych punktów oporu 17 IX- 5 X.

KALENDARIUM NAJWAŻNIEJSZYCJ BITEW:
2-3 IX zajęcie przez Niemców Górnego Śląska
6 IX- zajęcie Krakowa
7 IX kapitulacja Westerplatte
14 IX zajęcie Gdyni
19 IX kapitulacja Kępy Oksywskiej
10- 17 IX bitwa nad Bzurą
17 IX wkroczenie ARMII CZERWONEJ. Zgrupowanie Korpusu Ochrony Pogranicza stoczyło z Armią Czerwoną 40 potyczek i 2 większe bitwy pod Szackiem i Wytycznem.
17 IX ewakuacja władz polskich do Rumunii
17- 26 IX bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
21 IX kapitulacja Lwowa
8 IX- 28 IX obrona Warszawy
2 X kapitulacja Helu
2- 5 X bitwa pod Kockiem.

Temat: Sytuacja narodu polskiego pod okupacją niemiecką i rosyjską.

1. Podział ziem Rzeczypospolitej Polskiej pod okupacją radziecką:
Ziemie, które znalazły się po stronie radzieckiej otrzymały nazwę: „Zachodniej Białorusi” i „Zachodniej Ukrainy”. Ludność zamieszkująca te ziemie została poddana brutalnej indoktrynacji zróżnicowanemu systemowi terroru:
- aresztowania i zsyłki,
- jeńcy wojenni przesyłani byli do obozów pracy. Oprócz zwykłych obozów utworzono trzy obozy specjalne w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Zgromadzono w nich około 4,5 tyś. Oficerów. Wszystkich wymordowano w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Ocalało jedynie 448 osób;
- deportacje w głąb ZSRR. W sumie wywieziono 1 min 200 tyś. Osób.
2. Organizacja ziem włączonych do Rzeszy.
Część ziem polskich po zakończeniu działań wojennych została wcielona do Rzeszy, z pozostałych utworzono Generalne Gubernatorstwo, na czele którego stanął gubernator Hans Frank.
Na terenach przyłączonych do Rzeszy wprowadzono tzw. Listę narodową (VOLKSLISTE), która miała na celu wykształcenie czystego rasowo społeczeństwa.
Założenia polityki okupanta niemieckiego wobec Polaków:
- masowe wysiedlenia Polaków z ziem wcielonych,
- likwidacja inteligencji polskiej,
- przymusowe roboty,
- powszechny terror,
Utworzono sieć obozów koncentracyjnych: Oświęcim Brzezinka (Auschwitz- Birkenau, Majdanek, Rogoźnica (Gross Rosen), Sztutowo (Stutthof), oraz obozy masowej zagłady w Bełżcu, Chełmie, Sobiborze i Treblince.
Ludność Zydowską skupiono w wyizolowanych dzielnicach zwanych gettami.

Temat: Polskie państwo podziemne.

1. We IX 1939r. W Krakowie powstała pierwsza organizacja konspiracyjna- Związek Orła Białego pod kierownictwem mjr Kazimierza Kierzkowskiego. Własne organizacje w podziemiu utworzył Związek Harcerstwa Polskiego i Związek Strzelecki.
2. 27. IX 1939r. Powołano Służbę Zwycięstwu Polski. Komendantem został: Michał Karasiewicz- Tokarzewski, szefem sztabu został płk Stefan Rowecki, komisarzem cywilnym Mieczysław Niedziałkowski. Podstawowy cel organizacji to nieprzejednana walka z okupantem i wyłonienie tymczasowych władz narodu pod okupacją niemiecką.
3. W XI 1939r. Gen. Sikorski rozwiązał SZP i na jej miejsce powołał nową organizację- Związek Walki Zbrojnej, który miał być wyłącznie wojskiem polskim w konspiracji. Pierwszym komendantem głównym został gen. Kazimierz Sosnkowski. Za najważniejsze zadanie nowej organizacji uznano wywiad na rzecz aliantów i akcje propagandowe.
4. 14 II 1942r. Na bazie ZWZ powstała Armia Krajowa. Komendantem został Stefan Rowecki ps. „GROT”. Naczelnym zadaniem AK było przygotowanie się do powstania ogólnonarodowego w momencie załamania się Niemiec i odtworzenie jednostek wojskowych. 30 VI 1943r. Komendant AK został aresztowany (wywieziono go do obozu w Sachsenhausen i zamordowano). Następcą został Tadeusz Komorowski „Bór”. Lata 1943- 44 to kształtowanie siły wojskowej AK- szkolenia, gromadzenie broni. Wiosną 1944r. Rozpoczęła się realizacja planu „BURZA”- przygotowanie się organizacyjne i zbrojne do przejmowania obszarów okupowanych przez Niemców i występowanie w roli gospodarza wobec wkraczającej Armii Czerwonej. Ostatnim komendantem AK był gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek”, który w I 1945r. Rozwiązał AK.
5. W celu sharmonizowania działań wojskowych z cywilnymi powstała Delegatura Rządu- konspiracyjne kierownictwo władzy cywilnej na kraj. Pierwszym delegatem został Cyryl Ratajski. Delegat reprezentował rząd polski na uchodźstwie i jednocześnie polskie państwo podziemne. Miał być łącznikiem między krajem i rządem. Następcą Ratajskiego został Jan Piekałkiewicz, który został aresztowany przez GESTAPO w 1943r. W V 1943r. Nowym delegatem został Jan Stanisław Jankowski- został aresztowany przez Rosjan, osądzony w „Procesie 16- tu” i zginął w więzieniu radzieckim. Ostatnim delegatem został Stefan Korboński.

Temat: Wojna na Dalekim Wschodzie.

Klęska Francji i Holandii w Europie w 1940r. Stworzyła Japonii szansę na stosunkowo łatwe opanowanie kolonii tych państw w Azji.
W VII 1941r. Japończycy zajęli Indochiny francuskie.
7 XII 1941r. Japończycy zaatakowali Pearl Harbor na Hawajach. Tego samego dnia samoloty japońskie zaatakowały lotniska na Filipinach, gdzie walki trwały aż do 5 V 1942r. W rękach Japończyków w krótkim czasie znalazł się: Hongkong, Indie Holenderskie, Malaje z singapurem, Syjam oraz Birma.
W V 1942r. Bitwa na Morzu Koralowym przekreśliła japońskie nadzieje na opanowanie Australii. Inicjatywa strategiczna przeszła w ręce sprzymierzonych.
Stoczona 7 VI 1942r. Bitwa o Midway zahamowała dalsze podboje Japonii na Oceanie Spokojnym.
29 I 1944r. Wojska Amerykańskie zaatakowały wyspy Marshalla. Amerykanie w trakcie tych działań przyjęli strategię gen. Douglasa Mac Arthura- „taktykę żabich skoków” Amerykanie mieli zajmować tylko najważniejsze z punktu widzenia strategicznego wyspy i bazy wojskowe na Pacyfiku.
Przełomowym momentem wojny było zdobycie 10 VIII 1944r. Wyspy Guam w Mikronezji. Od tej pory bombowce amerykańskie systematycznie bombardowały Tokio i inne główne ośrodki przemyslowe.
6 VIII 1945r. Bombowiec amerykański zrzucił bombę atomową na Hiroszimę, a 9 VIII drugą na Nagasaki..
14 VIII 1945r. Cesarz Hirohito przyjmuje warunki kapitulacji.
2 IX 1945r. Kapitulacja Japonii.
WH 1/1989 ,[180].
Józef Fajkowski- artykuł

HITLEROWSKA EKSTERMINACJA NA ZIEMIACH POLSKICH.

Największe straty ludnościowe w czasie II wojny światowej poniosła Polska tracąc 6 028 tyś ludzi co oznacza , że na 1000 ludzi życie straciło 220. W porównaniu w Francji zginęło 653 tyś, Anglii – 368, Czechosłowacji – 250, Norwegii – 9 . Z ogólnej liczby ofiar w Polsce tylko 11 % [ 644 tyś ] zginęło w działaniach wojennych , ponad 5 380 tyś zginęło wskutek akcji eksterminacyjnych. Codziennie od 1 IX 1939r do 8 V 1945r ginęło 2900 obywateli polskich. Na ziemiach polskich hitlerowcy zorganizowali ponad 2800 obozów , podobozów i ich filii.
Pod koniec 1940r z rozkazu Himmlera , Główny Urząd Bezpieczeństwa opracował projekt rozwiązania problemów narodowościowych na wschodzie – Generalny Plan Wschodni. Polegał on na zniemczeniu i aneksji terenów wschodnich oraz przesiedlenie na Syberię około 50 milionów Słowian , w tym 80 – 85 % Polaków.
Na ich miejscu mieli się osiedlić osadnicy niemieccy. Próbowano ten plan w latach 1942-43 realizować na Zamojszczyźnie [ powiaty: zamojski, biłgorajski, tomaszowski, hrubieszowski].
Rozkaz Himllera brzmiał[ 28 VII 1941r] : wszystkich partyzantów rozstrzeliwać, dzieci i kobiety odtransportować, wsie palić aż do gołej ziemi. W wyniku eksterminacji ludności polskiej zginęło około 2 250 tyś dzieci i młodzieży do lat 18, co stanowi 35 % strat ludności polskiej. W czasie wysiedlania Zamojszczyzny z 30 tyś wysiedlonych dzieci przeżyło zaledwie 4500.
Polacy ratowali również ludność pochodzenia żydowskiego za co groziła kara śmierci , mimo tego Polacy uratowali od 100 do 120 tyś Żydów.
Od 1940r wprowadzono na wsi przymus świadczeń produktów rolnych tzw. Kontyngent: w zbożu, kartoflach, bydle, trzodzie chlewnej, wełnie , mleku itp .Na ziemiach wcielonych do Rzeszy wszyscy polscy obywatele zostali wywłaszczeni i zamordowani lub przeniesieni do Generalnej Guberni.
Za towary z kontyngentu okupant płacił ceny kilkadziesiąt niższe lub płacił wódką , której nie szczędził polskiemu społeczeństwu. Na roboty do Niemiec wywieziono 3 miliony Polaków co stanowiło 55 % wszystkich robotników przymusowych.
W czasie pacyfikacji Zamojszczyzny hitlerowcy wysiedlili z ogólnej liczby 696 osiedli ludzi z 297 tj. ok. 110 tyś Spacyfikowali 115 wsi, spalili całkowicie 16, częściowo 68, zamordowali 4674 osoby aresztowali i zesłali do obozów 2111. Jest to zaledwie jeden przykład z wielu aktów terroru jakie miały miejsce na zieiach polskich w czasie II wojny światowej .
TEMAT: Wojna w Afryce.
13 IX 1940r. Wojska włoskie zaatakowały Egipt. Celem było opanowanie ważnego rejonu Kanału Sueskiego i dotarcie do roponośnych pól Bliskiego Wschodu.
Na początku I 1941r. Inicjatywę strategiczną przejęli Anglicy, zdobywając 2 twierdze- BARDIĘ I TOBRUK.
W III 1941r. Na front afrykański przybyły oddziały niemieckie- AFRIKA KORPS, dowodzone przez gen Erwina Rommla.
W IV 1941r. Wojska osi zamykają pierścień wokół Tobruku, broniącego między innymi przez Polaków (Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich gen Stanisława Kopańskiego).
Od V do XI 1941r. Działania wojenne zamierają. W V 1942r. Wojska niemiecko- włoskie zdobywają TOBRUK. 23 X 1942r. Dochodzi do decydującej bitwy pod EL- Alamein, którą wygrali Anglicy.
8 XI 1942r. Wylądowały w Algierii i Maroku wojska anglo- amerykańskie pod dowództwem Dwighta Eisenhowera.
12 V 1943r. Licząca ćwierć miliona armia niemiecko- włoska kapituluje w pobliżu przylądka BON. Afryka Północna zostaje oswobodzona spod panowania państw osi.

TEMAT: DZIAŁANIA WIELKIEJ KOALICJI.
12 VIII 1941r. Podczas spotkania prezydenta Stanów Zjednoczonych Franclina Delano Roosevelta z premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem opracowana została Karta Atlantycka- pierwszy dokument określający cele wojenne koalicji antyhitlerowskiej:
- Kraje koalicji nie dążą do żadnych zmian terytorialnych,
- Zobowiązują się do zaniechania zmian terytorialnych,
- Szanują formy rządów w innych krajach, państwom, które utraciły suwerenność zobowiązują się ją przywrócić,
- Powszechny dostęp do surowców świata i swobodny rozwój ekonomiczny,
- Współpraca między narodami na polu ekonomicznym,
- Zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa po zakończeniu wojny,
- Możliwość nieograniczonej żeglugi po morzach i oceanach,
- Zaniechanie dalszych zbrojeń i używania siły.
12 VII 1941r. Wielka Brytania podpisała układ ze Związkiem Radzieckim o wzajemnej pomocy w czasie działań zbrojnych i o nie zawieraniu układów z innymi krajami bez obopólnej zgody. Podobny układ podpisała ZSRR z Czechosłowacją, Polską i Francją.
1 I 1942r. Ogłoszono „Kartę Narodów Zjednoczonych, podpisaną przez 26 państw. Głosiła ona między innymi:
1. Każdy rząd zobowiązuje się do użycia pełni swych zasobów wojskowych i gospodarczych przeciwko tym uczestnikom Paktu Trójstronnego i ich wspólnikom, z którymi rząd ten pozostaje na stopie wojennej.
2. Każdy rząd zobowiązuje się współdziałać z rządami, które podpisały niniejszą deklarację i nie zawierać z wrogiem odrębnego zawieszenia broni lub pokoju.
Konferencje Wielkiej Trójki:
miejsce TEHERAN JAŁTA POCZDAM
data 28- XI- 1 XII 1943r. 4- 11 II 1945r. 17 VII- 2 VIII 1945r.
uczestnicy USA: Franclin Delano Roosevelt,
ZSRR: Józef Stalin,
Anglia: Winston Churchill USA: Franclin Delano Roosevelt,
ZSRR: Józef Stalin,
Anglia: Winston Churchill USA: Harry Truman,
ZSRR: Józef Stalin,
Anglia: Clement Attlee
postanowienia - zwiększenie pomocy materialnej dla partyzantki jugosłowiańskiej Josipa Broz- Tito,
- wciągnięcie Turcji do wojny po stronie aliantów,
- wyznaczono termin lądowania sprzymierzonych we Francji na V 1944r.,
- ustalono zasady wspólpracy alianckiego Naczelnego Dowództwa Sił Ekspedycyjnych z Naczelnym Dowództwem Radzieckich Sił Zbrojnych,
- granica polska miała przebiegać na linii Curzona,
- Polska miała pozostać w obszarze planowania strategicznego ZSRR. - rozstrzygnięto sprawę przyszłości Niemiec: (wymuszenie kapitulacji, rozwiązanie niemieckich sił zbrojnych, zniszczenie sztabu generalnego, zniszczenie urządzeń wojskowych, kontrola nad przemysłem zbrojeniowym Niemiec, ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich,
- zwołanie Konferencji Narodów Zjednoczonych, na której miano powołać organizację strzegącą pokoju i bezpieczeństwa,
- decyzje w sprawie Polski;
( zapowiedziano utworzenie Rządu Jedności Narodowej i przeprowadzenie wolnych, nieskrępowanych wyborów),
- w sprawie Dalekiego Wschodu: ( ZSRR przystąpi do wojny z Japonią w 3 miesiące po zakończeniu wojny w Europie; Mandżuria miała powrócić do Chin) - ROZWINIĘTO I POTWIERDZONO USTALENIA KONFERENCJI W JAŁCIE.
- Niemcy miały być okupowane przez 4 państwa (Francję, Anglię, ZSRR i USA),
- TZW. 4* D w sprawie Niemiec
- demilitaryzacja- całkowita likwidacja przemysłu zbrojeniowego,
- denazyfikacja- ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich,
- demokratyzacja- zniszczenie ustawodawstwa narodowosocjalistycznego,
- dekartelizacja- likwidacja porozumień monopolistycznych przemysłu niemieckiego, odpowiedzialnego za rozwój machiny III RZESZY,
- na terenach okupowanych Niemiec władze sprawować mieli naczelni dowodcy sił zbrojnych- jako członkowie Rady Kontroli,
- Przyznano ZSRR Kaliningrad z Północną częścią Prus Wschodnich,
- każde państwo miało otrzymać odszkodowania wojenne na terenie własnej strefy (Polska od ZSRR),
- ZSRR miał otrzymać ze stref zachodnich 15 % skonfiskowanego majątku niemieckiego w zamian za żywność, węgiel i inne surowce, a dalsze 10 % bezpłatnie.
TEMAT: RZĄD POLSKI NA OBCZYŹNIE.
1. 17 IX 1939r. Prezydent, rząd i Wódz Naczelny opuścili kraj i udali się do Rumunii. W krótkim czasie zostali internowani. Prezydent Ignacy Mościcki mianował na swoje miejsce WŁADYSŁAWA RACZKIEWICZA (30 IX 1939r.- VII 1945r.. W dniu 30 IX 1939r. Władysław Raczkiewicz powołał rząd z gen Władysławem SIKORSKIM na czele. Utworzono też namiastkę parlamentu polskiego- RADĘ NARODOWĄ na czele z Ignacym PADEREWSKIM. Siedzibą rządu stało się ANGERS pod Paryżem. Pomimo utraty terytorium państwo polskie w myśl prawa międzynarodowego- istniało nadal. Wyrazem tej ciągłości było istnienie rządu.
18 VI 1940r. Ewakuowano rząd polski do Anglii.
2. Władze polskie nie wprowadziły stanu wojny z ZSRR, mówiły jedynie, że taki istnieje de facto poprzez agresje ZSRR na Polskę. Sytuacja zmieniła się w 1941r.
30 VII 1941r. Podpisano w Londynie układ między rządami Rzeczypospolitej i ZSRR zwany Układem Sikorski- Majski (ambasador ZSRR w Anglii). Spowodowało to wejście Polski do koalicji antyhitlerowskiej. Układ znacznie poprawił losy Polaków zatrzymanych w ZSRR.
14 VIII 1941r. Podpisano umowę w sprawie utworzenia na terenie ZSRR armii polskiej pod dowództwem gen Władysława Andersa.
4 XII 1941r. Stalin i Sikorski podpisali deklarację, że Polska i ZSRR będą prowadzić walkę z Niemcami, aż do ostatecznego zwycięstwa. W VIII 1942r. Udało się opuścić terytorium ZSRR 70 tys. Żołnierzom polskim, którzy udali się do Iranu.
Stosunki polsko- radzieckie przyjęły dramatyczny obrót, kiedy Niemcy ogłosili o odkryciu w lesie katyńskim koło Smoleńska grobów polskich oficerów. 25 IV 1943r. Związek Radziecki zerwał stosunki dyplomatyczne z Rządem Londyńskim, oświadczając, że oskarżenia Polaków są całkowicie niemoralne i oskarżył Polaków o zmowę z Niemcami.
Na Bliskim Wschodzie w II Korpusie gen Andersa ujawniła się grupa opozycjonistów wobec Sikorskiego, zarzucając mu zbytnią uległość wobec ZSRR. Sikorski jako Naczelny Wódz odbył podróż inspekcyjną na Daleki Wschód, aby spacyfikować nastroje. W drodze powrotnej zatrzymał się w bazie wojskowej Anglików na Gibraltarze. 4 VII 1943r. Samolot runął do morza wraz z Sikorskim, jego córką i towarzyszącymi mu osobami. Prezydent Raczkiewicz mianował nowego Naczelnego Wodza- gen Kazimierza Sosnkowskiego i nowego premiera- STANISŁAWA MIKOŁAJCZYKA (14 VII 1943r.) Churchill i Roosevelt nalegali na Mikołajczyka, aby zgodził się na linię Curzona w sprawie granicy wschodniej. W tej sytuacji Mikołajczyk podaje się do dymisji w XI 1944r. Nowym premierem został TOMASZ ARCISZEWSKI 29 XI 1944r.

TEMAT: KSZTAŁTOWANIE SIĘ OBOZU POLSKIEJ LEWICY.
1. W 1939r. Międzynarodówka Komunistyczna rozwiązała KPP (Komunistyczną Partię Polski). Wykształciły się organizacje konspiracyjne, skupiające komunistów: STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓŁ ZSRR, ZWIĄZEK RAD ROBOTNICZO- CHŁOPSKICH, PROLETARIUSZ, POLSKA LUDOWA, ZWIĄZEK WALKI WYZWOLEŃCZEJ.
2. 5 I 1942r. Utworzona została PPr (POLSKA PARTIA ROBOTNICZA). Pracami Komitetu Centralnego kierowali kolejno:
MARCELI NOWOTKO I- XI 1943r. (zamordowany).
PAWEŁ FINDER XII 1942r.- XI 1943r. (aresztowany przez GESTAPO).
WŁADYSŁAW GOMUŁKA- od XI 1943r.
Program PPR:
- powołanie własnej siły zbrojnej, zdolnej do prowadzenia akcji sabotażowo- dywersyjnej i działań partyzanckich,
- wywołanie ogólnonarodowego powstania.
W III 1942r. PPR utworzyła własne wojsko GWARDIĘ LUDOWĄ, która miała podjąć czynną walkę z okupantem, bronić społeczeństwo przed terrorem hitlerowskim, osłabiać gospodarkę Niemiec na zapleczu frontu wschodniego. Zaciąg był dobrowolny.
1 III 1943r. PPR opublikowała pierwszą deklarację „O co walczymy”, w której postulowała unieważnienie postanowień rządu emigracyjnego i wyłonienie własnych władz krajowych.

TEMAT: WALKA O KSZTAŁT WYZWOLONEJ POLSKI.
1. ZPP
27 X 1941r. w przemówieniu radiowym Wanda Wasilewska, Stefan Jędrychowski i Jerzy Putrament ogłosili „Manifest do Narodu Polskiego”, w którym zapowiadali utworzenie organizacji pod nazwą ZWIĄZEK PATRIOTÓW POLSKICH. Organ prasowy- „Nowe widnokręgi”. Była to organizacja kierująca sprawami polskimi w ZSRR, (opieka nad ludnością polską). Przewodniczącą Zarządu Głównego została Wanda Wasilewska.
2. Utworzenie 1 Dywizji Tadeusza Kościuszki w ZSRR.
8 V 1943r. Rząd radziecki wyraził zgodę na utworzenie polskiej dywizji im. Tadeusza Kościuszki w ZSRR. Rejon formowania Sielce nad Oką. Dowódcą został- płk ZYGMUNT BERLING. (odznaczyła się w bitwie pod LENINO 12 X 1943r.)
10 VIII 1943r. Uformowano 1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR- dowódca Zygmunt Berling. 16 III 1944r. Przekształcono go w Armię Polską w ZSRR.
3. Działalność KRN.
W I 1944r. Dyplomacja zachodnia zaskoczona została powstaniem Krajowej Rady Narodowej (odpowiednika polskiego parlamentu).
Deklaracja KRN, ogłoszona 1 I 1944r. Głosiła:
- zjednoczenie i mobilizację wszystkich sił narodu do walki z okupantem (powołanie ARMII LUDOWEJ,
- obejmuje władze zwierzchnią nad siłami zbrojnymi narodu polskiego,
- w wyzwolonej Polsce będzie panować sprawiedliwość społeczna,
- zapowiadała powołanie Tymczasowego Rządu,
- utrzymanie przyjaznych stosunków z krajami sprzymierzonymi przeciwko hitleryzmowi,
- przywrócenie Polsce dawnych granic (granica wschodnia ma być wyznaczona na mocy porozumienia z ZSRR.
W I 1944r. Powstało w Moskwie CENTRALNE BIURO KOMUNISTÓW POLSKICH, kierowane przez Aleksandra Zawadzkiego (prowadziło pracę polityczną w ZPP i w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR.) W VIII 1944r. Nastąpiło zjednoczenie polskiego ruchu komunistycznego w kraju i w Związku Radzieckim (połączenie PPR i CBKP).
4. RJN
W obliczu uzurpacji przez KRN uprawnień przysługujących parlamentowi państwa polskiego Rząd Londyński powołał RADĘ JEDNOŚCI NARODOWEJ (reprezentacja stronnictw politycznych popierających politykę rządu polskiego na wychodźstwie), na czele z Kazimierzem Pużakiem z PPS- WRN. 15 III 1944r. RJN wydał deklarację „O co walczy naród polski? Głosiła ona między innymi:
- polityka odrodzonego państwa polskiego będzie opierać się na sojuszu z krajami zachodnimi,
- stosunki Polski z ZSRR uzależnione będą od uznania granicy wschodniej (traktatu ryskiego) oraz nie ingerowania ZSRR w sprawy wewnętrzne RP,
- do Polski powinny wrócić następujące terytoria: Prusy Wschodnie, Gdańsk, Pomorze, Śląsk Opolski,
- gruntowna odbudowa struktury życia gospodarczego po wojnie, państwo obejmuje funkcje kontrolne i kierownicze w gospodarce,
- zadaniem państwa będzie podniesienie dochodu społecznego i sprawiedliwy jego podział.
5. ARMIA LUDOWA
1 I 1944r. KRN wydała dekret o utworzeniu ARMII LUDOWEJ. W jej skład weszły: oddziały GWARDII LUDOWEJ oraz niektóre oddziały BATALIONÓW CHŁOPSKICH, MILICJI LUDOWEJ RPPS (Robotniczej Partii Polskich Socjalistów), GWARDII LUDOWEJ WRN, a także sporadycznie AK. Naczelnym dowódcą AL. Został: gen MICHAŁ ŻYMIRSKI „ROLA”.
6. Armia Krajowa w planach aliantów.
W 1940r. Powstał w Wielkiej Brytanii ZARZĄD OPERACJI SPECJALNYCH SOE- miał on koordynować i wspierać walkę ekonomiczną i zbrojną podziemnej Europy. SOE przeszkolił ok. 2,5 tys. Oficerów polskich tzw. Cichociemnych- przerzucani oni byli do kraju drogą lotniczą z Anglii i Włoch. Pomoc dla Polski przestała interesować mocarstwa zachodnie z chwilą, gdy znalazła się ona w strefie wpływów ZSRR.
Inną formą współpracy z aliantami był wywiad- gromadzono informacje dotyczące lokalizacji wojsk i przemysłu zbrojeniowego Niemiec. Dane polskiego wywiadu umożliwiły lotnictwu alianckiemu w VIII 1943r. Przeprowadzenie nalotu na ośrodek rakietowy na wyspie UZNAM, w V 1944r. Zdobycie, zbadanie i przekazanie do Londynu rakiety „V- 2”.
Polska Gomułki
Dzieje PRL
Zbigniew Landau, s. 80.

Rządy Władysława Gomułki. Wprowadzenie
Władysław Gomułka urodził się 6 lutego 1905 r. w osadzie Białobrzegi niedaleko Krosna. Ojciec był robotnikiem pracującym w przemyśle naftowym. Matka prowadziła dom i wychowywała 3 dzieci. Ojciec związany był z socjalistycznym ruchem zawodowym. Gomułka uczył się w Krośnie w 4 klasowej szkole ludowej, potem przez 2 lata uczęszczał do szkoły Wydziałowej Męskiej. Zła sytuacja finansowa rodziny spowodowała, że w wieku 14 lat przerwał naukę i zaczął terminować u ślusarza. Uczył się też w zawodowej wieczorowej szkole rzemieślniczej. Po szkole został czeladnikiem ślusarskim z dyplomem i zaczął pracować w rafinerii naftowej najpierw w Jedliczu, a potem w Krośnie. Pracował po 10 godzin dziennie.
Działał w związkach – Związek Zawodowy Robotników Przemysłu Chemicznego i Pokrewnych RP oraz zaangażował się w tworzenie Robotniczego Stowarzyszenia Kulturalno – Oświatowego „Siła” związanego z lewicą PPS. Wszedł do władz związkowych oraz zaczął pisywać do „Trybuny Robotniczej” wydawanej przez komunistyczny Związek Proletariatu Miast i Wsi. Związał się również przez jakiś czas z ruchem chłopskim.
W 1926 r. przeniósł się z Krosna do Gorlic i bardzo zaangażował w politykę. W maju 1926 r. po raz pierwszy został aresztowany. Przenosi się do Drohobycza. Tam zostaje sekretarzem Zarządu Okręgowego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Chemicznego i Pokrewnych RP. Organizuje strajk robotników przemysłu chemicznego na Podkarpaciu. Wstępuje do Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy wchodzącej w skład KPP. W 1928 r. zostaje członkiem PPS – Lewicy. Na jej zjeździe w 1929 r. zostaje wybrany do Komitetu Centralnego ugrupowania. Wszedł do Sekretariatu Generalnego i Egzekutywy Ścisłej. W 1930 r. znajduje się na listach wyborczych do sejmu. Lista zostaje unieważniona.
W 1931 r. zostaje sekretarzem krajowym Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Chemicznego w Polsce. Od jesieni 1930 r. wchodził w skład Centralnego Wydziału Zawodowego komitetu Centralnego KPP. W 1931 r. wybrany jest sekretarzem Komitetu Krajowego Lewicy Związkowej w Polsce.
Latem 1930 r. nielegalnie przemywa w Związku Radzieckim. W 1932 r. podczas nielegalnego zebrania przygotowującego strajk powszechny zostaje postrzelony przez policję. Przez 4 miesiące przebywa pod strażą w szpitalu. W czerwcu 1933 r. skazany zostaje na 4 lata więzienia. W związku ze złym stanem zdrowia karę odroczono o 1 miesiąc, wtedy nielegalnie przerzucono go do ZSRR, gdzie przez kilkanaście miesięcy jest słuchaczem Międzynarodowej Szkoły Leninowskiej w Moskwie. Jesienią 1935 r. wraca do Polski. Zostaje wtedy sekretarzem Komitetu Okręgowego KPP na Górnym Śląsku. W kwietniu 1936 r. ponownie go aresztowano na 7 lat więzienia, utratę praw obywatelskich na 10. w apelacji wyrok zmniejszono do 4 lat i 6 miesięcy, ale doliczono wyrok poprzedni od którego Gomułka uciekł.
Na początku wojny wydostał się z więzienia i bierze udział w obronie stolicy, do której się przedostał. Potem pojechał do zajętego przez Rosjan Białegostoku, gdzie kierował domem dla byłych więźniów politycznych. Na początki 1940 r. przenosi się do Lwowa, gdzie pracuje w fabryce towarów papierniczych, jako pracownik umysłowy.
W 1941 r. przyjęty do Wszechzwiżakowej Komunistycznej Partii (bolszewików) z zaliczeniem stażu w KPP. Szerszej działalności politycznej wtedy nie prowadził, gdyż w 1938 r. KPP została rozwiązana przez III Międzynarodówkę.
Po wybuchu wojny Niemiec z ZSRR przez kilka miesięcy mieszkał w Lwowie, wiosna 1942 r. powraca do Krosna, gdzie nawiązuje kontakty z przedwojennymi komunistami. Od stycznia 1942 r. na ziemiach polskich działała partia komunistyczna pod nazwą Polska Partia Robotnicza. Nie przyznawała się ona wtedy do kontaktu z komunistami, a nawoływała do walki z Niemcami oraz demokratyzacji kraju. Początkowo Gomułka tworzył komórki PPR na Podkarpaciu.
W sierpniu został skierowany do Warszawy na miejsce sekretarza Komitetu Warszawskiego PPR. Jesienią wchodzi do Tymczasowego Komitetu Centralnego PPR. W grudniu 1943 zwolniono go z funkcji sekretarza warszawskiej PPR, ponieważ został powołany do 3 osobowego Sekretariatu PPR. Było to ścisłe kierownictwo partii. W tym czasie zostaje też redaktorem „Trybuny Wolności”. Wszedł też w skład ugrupowania, które chciało nawiązać kontakty z Delegatura Rządu na kraj. Ze strony PPR rozmowy z nią prowadził właśnie Gomułka. W listopadzie 1943 r. aresztowano Pawła Findera – sekretarza, jego następca został Gomułka. Jego nominacja podobno spotkała się ze sprzeciwem ze strony ZSRR.
Po zajęciu ziem polskich przez Armie Czerwoną Gomułka stanął na czele Biura Politycznego KC PPR utworzonego na początku sierpnia 1944 r. W rządzie Tymczasowym, w który przekształcił się 31 grudnia 1944 r. PKWN został I wicepremierem.
Po powrocie do kraju Mikołajczyka i działalności Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej Gomułka koncentrował się na zwalczaniu legalnej opozycji. Był jednocześnie I wicepremierem i Ministrem zim Odzyskanych. W styczniu 1947 r. wybrano go na posła do sejmu. W nowej radzie zachował dotychczasowe stanowiska.
W 19048 r., kiedy kamuflaż legalności władz komunistycznych przestawał być potrzebny ZSRR zadecydował, ze na stanowiskach kierowniczych partii potrzebne są zmiany – ofiara zmian stał się w Polsce Gomułka. Podobno Gomułka wyraził wątpliwości w stosunku przeprowadzania w krajach kolektywizacji rolnictwa. Był przeciwny nadawaniu wielkich kompetencji powoływanemu jesienią 1947 r. Biuru Informacyjnemu Partii Robotniczych i Komunistycznych. Obawiał się, ze Kominform będzie niedoceniał kwestii niepodległości Polski.
Gomułka musiał w 1948 r. odejść. 3 czerwca 1948 r. na przemówieniu Gomułka skrytykował niektóre posunięcia KPP dotyczące kwestii niepodległości. Krytykował również przedwczesną kolektywizację rolnictwa. Za taką postawę zastał skrytykowany przez Biuro Polityczne (BP) i poproszony o odwołanie wysuniętych tez – Gomułka częściowo się od tego uchylił, ale całkowicie oddał do dyspozycji BP. Na przełomie sierpnia i września podczas wystąpień Bolesława Bieruta Gomułka został skrytykowany i oskarżony o odchylenie prawicowo – nacjonalistyczne. W efekcie odsunięto go od spraw państwowych, jednak na zjeździe zjednoczeniowym w grudniu 1948 r. wybrano go do Komitetu Centralnego. W kolejnych okresach odsuwano go na boczny tor. W listopadzie 1949 r. wysunięto w stosunku do niego kolejne zarzuty. Zatrudniony został w ZUS – e, a podczas urlopu w sierpniu 1951 r. w Krynicy został z żoną aresztowany. Wykluczono go ze szeregów PZPR. Aresztowano również jego współpracowników. Po śmierci Stalina i Berii w listopadzie 1954 r. odzyskał wolność. Nie lubił inteligencji ponieważ miał braki w wykształceniu. Wolał pracować sam i nie polegał na innych, tylko na sobie. Trudny miał charakter i trudny był w obcowaniu z nim.
ZNOWU U WŁADZY
Śmierć Stalina 5 marca 1953 r. zapoczątkował zmiany w świecie komunistycznym. W tym czasie pojawiły się dwie grupy w działalności PZPR, które nazywano puławainami i natolińczykami. Pierwsi głosili hasła bardziej liberalne, byli przeciwni cenzurze prasowej i naukowej oraz popierali zmiany w życiu społecznym i gospodarczym. Drudzy chcieli zachować całkowity sojusz z ZSRR i byli przeciwni jakimkolwiek zmianom. W tym czasie po śmierci Bieruta I sekretarzem PZPR przejściowo był Edward Ochab. Od maja 1956 r. rozmawiano z Gomułką o powrocie do władzy, w lipcu oddano mu jego partyjną legitymację. VII Plenum uchyliło zarzuty w stosunku do Gomułki, Mariana Spychalskiego i Zenona Kliszki. W X uczestniczył już w pracach aparatu partyjnego przedstawiając plan wyjścia z kryzysu. Domagał się jednocześnie stanowiska I sekretarza i odsunięcia Hilarego Minca i Konstantego Rokossowskiego.
19 października 1956 r. na VIII Plenum dokooptowano go do władz partyjnych z Zenonem Kliszko, Ignacym Loga – Sowińskim i Marianem Spychalskim. Na tym plenum Gomułka został wybrany I sekretarzem.
Wraz z rozpoczęciem VIII Plenum na Warszawę ruszyły wojska radzieckie, niby po uzgodnieniu z natolińczykami. W tym samym dniu do Warszawy przyjechało ścisłe kierownictwo z Moskwy z Chruszczowem na czele. Gomułka wyjaśnił mu, że nie powinna się władza radziecka obawiać przemian w Polsce. Rozmowy dały efekt wstrzymania ruchów wojsk radzieckich. Delegacja odleciała do Moskwy 20października wieczorem. Gomułka w kolejnych przemówieniach skrytykował realizację planu 6 – letniego. Opisał procesy społeczne w Polsce, oraz odniósł się do stosunków polsko – radzieckich. Mówił o niezależności i suwerenności krajów. Podjął też temat kultu jednostki oraz mówił, że w związku z tym i w Polsce wielu niewinnych ludzi skazano na śmierć.
24 października na placu defilad w Warszawie zebrał się wiec poparcia dla Gomułki, który zgromadził 300 – 400 tys. osób. Na wiecu tym Gomułka przedstawił tezy swojego wystąpienia na plenum. Apelował jednocześnie o zakończenie manifestacji i wiecowania. W wyniku przejmowania władzy Gomułka uwolnił kardynała Stefana Wyszyńskiego, który urzędowanie rozpoczął 29 października. Pozwolił również reaktywować „Tygodnik Powszechny” i „Znak”. Gomułka odwołał ze stanowiska Marszzałka Polski – Rokossowskiego, którego zastąpił Spychalskim, odwołał ze stanowiska szefa Głównego Zarządu Politycznego WP – Kazimierza Witaszewskiego „Generał – gazrurka” natolińczyk, który chciał wykorzystać gaz to uspokojenia nastrojów w Polsce. Zlikwidował również sklepy dla uprzywilejowanych. Gomułka zyskał sobie poparcie określeniem niezależności Polski i ustalenia jej stosunków partnerskich z ZSRR. Odchodził od stalinowskiego modelu rządzenia dając ludziom pewne swobody i namiastkę życia demokratycznego. Chłopi mogli występować ze spółdzielni produkcyjnych, mogli też zakładać gospodarstwa indywidualne.
ODWRÓT OD PAŹDZIERNIKA.
Po przejęciu władzy Gomułka pogodził się z wieloma natolińczykami. Tym samym „odwrócił się” od puławian. Powodowało to zaprzestanie, czy ograniczenie reform. 20 października 1956 r. stwierdził, że władza w Polsce będzie miała nadal charakter „dyktatury proletariatu”. Nikt nie miał wykorzystywać procesu demokratyzacji przeciwko socjalizmowi. Gomułka był przeciwny istnieniu w Polsce innych partii niż PZPR. Gomułka postulował przeprowadzenie wielu zmian, ale jednocześnie był im przeciwny. Był za rozwojem samorządów robotniczych, zezwalał na wypisywanie się ze spółdzielni rolnych tych, którzy zapisywali się pod